سوزش، خارش و بوی ناخوش فقط چندتا از نشانههای رایج عفونتهای واژن هستند. عفونتهای واژن و همچنین التهاب واژن، واژینیت (vaginitis) شیوع خیلی زیادی دارند، به گونهای که بیشتر زنان در طول حیاتشان حداقل یک بار آن را تجربه میکنند. علائم عوفنت واژن متنوع است و شامل ترشحات و علائم عفونت واژن یا واژینیت ممکن است شامل ترشحات واژن، خارش، سوزش، درد و بوی شدید میشود. برخی از انواع عفونت واژن به دلیل بیماریهای مقاربتی ایجاد میشوند و برخی دیگر از راههای دیگر فرد را درگیر میکنند.
عوامل خطرزا واژن کدامند؟
واژن طبیعی و سالم حاوی باکتری و گاهی اوقات قارچها (طبعا مفید) است بدون اینکه لزوماً عفونت داشته باشد. اما برخی از عوامل میتوانند محیط واژن را تغییر دهند و باعث رشد بیش از حد باکتریها یا قارچها و ایجاد علائم شوند. این موارد معمولا عبارتند از:
- حمام کردن یا شستشوی واژن با آب یا مایعات دیگر
- تغییر سطح هورمونهای زنانه
- مصرف آنتی بیوتیک
- رابطه جنسی
- بارداری و شیردهی
رایجترین انواع عفونت واژن
به طور خلاصه عوامل ابتلا و تشدیدکننده انواع عفونت واژن متنوع هستند. اما سه نوع رایج عفونت واژن عبارتند از: عفونتهای قارچی، واژینوز باکتریایی، و تریکومونیازیس (نوعی عفونت مقاربتی). در ادامه این سه عفونت شایع را بررسی میکنیم.
عفونت قارچی
عفونت قارچی شایعترین انواع عفونت واژن است. این عفونت در اثر یکی از انواع قارچها به اسم کاندیدایی (Candidiasis) ایجاد میشود. البته گونهها و سویههای زیادی از قارچ کاندیدایی تا به حال کشف شده، ولی رایجترین آنها کاندیدا آلبیکنس (Candida albicans) است. به طور معمول، قارچ کاندیدایی در بدن به تعداد کم در اندامهای مختلف نظیر واژن بدون ضرر حیات دارد. اما تحت شرایط خاصی، رشد بیش از حد قارچهای کاندیدایی پیش میآید و باعث عفونت واژن میشود. شرایط افزایشدهنده رخ رشد قارچهای کاندیدایی در بدن شامل موارد چون تغییرات سطح هورمون به دلیل بارداری، قرصهای ضد بارداری یا قاعدگی میشود. البته برخی از بیماریها که خطر ابتلا به عفونتهای قارچی واژن را افزایش میدهند هم عوامل تشدیدکننده هستند. این بیماریهای عبارتند از: داشتن قند خون بالا و کاهش ایمنی به دلیل شرایط پزشکی مانند بیماری ایدز.
علائم عفونت باکتریایی واژن شامل ترشحات غلیظ و سفید رنگی است که برخی از زنان آن را شبیه پنیر توصیف میکنند. عفونتهای باکتریایی همچنین میتواند باعث خارش واژن و قرمزی لبهای ناحیه تناسلی خارجی زن شود.
واژینوز باکتریال
در داخل واژن یک سری باکتریهای مفیدی نظیر لاکتوباسیلها وجود دارد. وقتی تعداد لاکتوباسیلها خیلی کم شود، میتواند شرایطی به نام واژینوز باکتریایی (bacterial vaginosis) ایجاد کند.
علت تغییر سطح باکتریها مشخص نیست، اما لاکتوباسیلهای طبیعی اما میدانید که شمار این باکتریهای مفید کاهش مییابند، تعداد باکتریهای مضرر بیشتر میشود.
در واقع فقدان لاکتوباسیلها و رشد بیش از حد این باکتریهای دیگر است که باعث ایجاد علائم عفونت میشود.
با واژینوز باکتریایی، یک زن ممکن است ترشحات غلیظ یا سفید رنگ یا ترشحات لغزنده و شفاف را ببیند. احتمال خارش یا سوزش وجود ندارد. بوی ماهی ممکن است به خصوص در هنگام رابطه جنسی قابل توجه باشد.
تریکومونیازیس
از بین انواع عفونت واژن ، واژینیت تریکوموناس (trichomonas vaginitis) یا به اختصار تریکومونیازیس، تنها موردی است که یک عفونت مقاربتی واقعی است. عامل این بیماری یک انگل تک سلولی به نام تریکوموناس واژینالیس (Trichomonas vaginalis) است و در طول رابطه جنسی از شریک به شریک دیگر منتقل میشود.
علائم تریکومونیازیس مشابه سایر عفونتهای واژن است: سوزش، خارش، قرمزی و تورم، همراه با ترشحات زرد مایل به خاکستری یا سبز رنگ، احتمالاً با بوی ماهی. برخی از زنان در هنگام ادرار نیز درد دارند.
درمان انواع عفونت واژن
همه این بیماریها و عارضهها قابل درمان هستند، اما مهم است که بدانید کدام نوع عفونت یا شرایط دیگر را دارید تا بتوان آن را به درستی درمان کرد. گاهی اوقات خانمها فکر میکنند که عفونت قارچی دارند و در واقع چیز دیگری است. گاهی عفونت با داروهای بدن نسخه درمان میشود، ولی گاهی هم باید زیر نظر پزشک درمان شود.