واژینوز باکتریال (Bacterial vaginosis) شایع‌ترین عامل عفونت واژن در زنان به ویژه در دوره بارداری است. ابتلا به واژینوز باکتریال اغلب پس از آمیزش جنسی به وجود می‌آید و در زنانی که هرگز رابطه جنسی نداشته‌اند کمتر پیش می‌آید. واژینوز باکتریال همچنین خطر ابتلا به عفونت‌های مقاربتی را افزایش می‌دهد. البته توجه داشته باشید، واژینو باکتریال در دسته‌ی بیماری‌های آمیزشی قابل انتقال (sexually transmitted infection) قرار نمی‌گیرد، و خطر ابتلا به عفونت‌های مقاربتی را افزایش می‌دهد. واژینوز باکتریال در بین زنان 15 تا 44 بیش شیوع دارد.

نشانه‌های واژینوز باکتریال

فرد می‌تواند بدون هیچ‌گونه نشانه‌ای به واژینوز باکتریال مبتلا شود، اما در مواردی هم فردِ درگیر می‌تواند علائمی نظیر ترشحات واژنی، سوزش و خارش را تجربه کند.

ترشحات واژنی اغلب می‌تواند:

آبکی و رقیق باشد.
رنگ خاکستری یا سفید باشد.
بوی قوی و نامطبوع شبیه به ماهی داشته باشد.

علائمی خیلی کم پیش می‌آید و می‌تواند به صورت زیر باشد:

احساس سوزش در هنگام ادرار
خارش بیرون واژن

حدود 50 درصد زنانِ مبتلا به واژینوز باکتریال هیچگونه علائمی ندارند. توجه داشته باشید که خود واژینوز به تنهایی آسیب‌زا نیست، ولی عوارض ابتلا به آن به خصوص در مورد شدید می‌تواند به شدت آزاردهنده باشد.

عوارض

همانطوری که اشاره شد، واژینوز به تنهایی آسیب‌زا نیست ولی عوارض آن آزاردهنده باشد. در ضمن این باکتری می‌تواند خطر ابتلا به برخی بیماری‌ها را نیز افزایش دهد. این بیماری‌های عبارتند از:

احتمال بیماری‌های مقاربتی مانند ویروس هرپس سیمپلکس، کلامیدیا، سوزاک و ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) را افزایش می‌دهد.
احتمال ابتلا به عفونت‌های پس از جراحی، به عنوان مثال، پس از خاتمه یا هیسترکتومی را افزایش می‌دهد.

در ضمن ابتلا به واژینوز در دوران بارداری هم عوارضی دارد. این عارضه‌های عبارتند از:

زایمان زودرس
ختم بارداری
پاره شدن کیسه آمنیوتیک
آندومتریت پس از زایمان: تحریک یا التهاب پوشش داخلی رحم پس از زایمان
ناباروری ناشی از آسیب به لوله‌های فالوپ. لوله‌های فالوپ تخمدان‌ها را به رحم متصل می‌کند.
کوریوآمنیونیت، التهاب غشای اطراف جنین، معروف به کوریون و آمنیون (کوریوآمنیونیت به طور قابل توجهی احتمال زایمان زودرس را افزایش می‌دهد. اگر نوزاد تازه متولد شده زنده بماند، خطر ابتلا به فلج مغزی در آنها بیشتر است.)
احتمال موفقیت لقاح آزمایشگاهی (IVF) در زنان مبتلا به واژینوز باکتریایی کمتر است.
واژینوز باکتریایی همچنین خطر ابتلا به بیماری التهابی لگن را افزایش می‌دهد، عفونت و التهاب دستگاه تناسلی زنانه که می‌تواند عواقب شدیدی از جمله ناباروری داشته باشد.

علل

در صورتی‌که از مقدار «فلور باکتریایی» در واژن کاسته شود، فرد درگیر واژینوز باکتریایی می‌شود.

توجه داشته باشید که واژینوز باکتریایی با بیماری‌های کاندیدیازیس، عفونت مخمری، یا تریکوموناس واژینالیس یا تریکومونیازیس که خیلی هم شایع‌اند، تفاوتی اساسی دارد. در واقع این بیماری‌های باکتریال نیستند.

نقش باکتری‌ها

همه اندام و بخش‌های بدن ممکن است باکتری داشته‌باشند. اما برخی از این باکتری‌ها مفید و برخی دیگر مضر هستند. هنگامی که تعداد زیادی باکتری مضر وجود داشته‌باشد، ممکن است مشکلاتی ایجاد شود و بدن درگیر بیماری شود.

واژن عمدتا حاوی باکتری‌های خوب و برخی باکتری‌های مضر است. واژینوز باکتریایی زمانی ایجاد می‌شود که باکتری‌های مضر به تعداد زیاد رشد کنند.

واژن باید حاوی یک نوع باکتریی به نام لاکتوباسیل باشد. این باکتری اسید لاکتیک تولید می‌کند و واژن را کمی اسیدی می‌کند. همین محیط اسیدی از رشد باکتری‌های مضرر جلوگیری می‌کند. وقتی مقدار لاکتوباسیل در واژن پایین می‌آید ممکن است واژن کمتر اسیدی شود. و محیط کمتر اسیدی به باکتری‌های دیگر فرصت رشد و نمو می‌دهد.